ความแตกต่าง
นี่เป็นการแสดงความแตกต่างระหว่างเพจสองรุ่น
Next revision | Previous revision Last revision Both sides next revision | ||
เนตติปกรณ์_01_สังคห-อุทเทส-นิทเทส [2021/01/02 20:14] 127.0.0.1 แก้ไขภายนอก |
เนตติปกรณ์_01_สังคห-อุทเทส-นิทเทส [2021/08/12 04:30] dhamma |
||
---|---|---|---|
บรรทัด 14: | บรรทัด 14: | ||
ตํ วิญฺเญยฺยํ อุภยํ, โก อตฺโถ พฺยญฺชนํ กตมํฯ | ตํ วิญฺเญยฺยํ อุภยํ, โก อตฺโถ พฺยญฺชนํ กตมํฯ | ||
- | พระพุทธพจน์ คือ พระสูตรมี[[#บท 12|12 องค์ประกอบ (บท)]], 12 บทนั้นแบ่งเป็น[[#บท 12|พยัญชนบท (6)]] และ[[#บท 12|อรรถบท (6)]] พหูสูตรควรเรียนรู้ทั้ง 12 บทนั้นว่า "[[#บท 12|พยัญชนะบท 6]] มีอะไรบ้าง? และ[[#บท 12|อรรถบท 6]] มีอะไรบ้าง?" | + | พระพุทธพจน์ คือ พระสูตรมี [[#บท 12|12 องค์ประกอบ (บท)]], 12 บทนั้นแบ่งเป็น[[#บท 12|พยัญชนบท (6)]] และ[[#บท 12|อรรถบท (6)]] พหูสูตรควรเรียนรู้ทั้ง 12 บทนั้นว่า "[[#บท 12|พยัญชนะบท 6]] มีอะไรบ้าง? และ[[#บท 12|อรรถบท 6]] มีอะไรบ้าง?" |
- | '''[[#โสฬสหารา|โสฬสหารา]] เนตฺติ''', ปญฺจนยา สาสนสฺส ปริเยฏฺฐิ; | + | โสฬสหารา เนตฺติ, ปญฺจนยา สาสนสฺส ปริเยฏฺฐิ; |
อฏฺฐารสมูลปทา, มหกจฺจาเนน นิทฺทิฏฺฐาฯ | อฏฺฐารสมูลปทา, มหกจฺจาเนน นิทฺทิฏฺฐาฯ | ||
คัมภีร์เนตติประกอบด้วย[[#หารสังเขป|หาระ 16]], [[#นัยสังเขป|นัย 5]], [[#อุทเทสวาระ (สำหรับท่องจำ)|มูลบท 18]] ซึ่งพระมหากัจจายนเถระแสดงไว้เพื่อใช้พิจารณาพระสูตร. | คัมภีร์เนตติประกอบด้วย[[#หารสังเขป|หาระ 16]], [[#นัยสังเขป|นัย 5]], [[#อุทเทสวาระ (สำหรับท่องจำ)|มูลบท 18]] ซึ่งพระมหากัจจายนเถระแสดงไว้เพื่อใช้พิจารณาพระสูตร. | ||
บรรทัด 30: | บรรทัด 30: | ||
--------- | --------- | ||
- | + | *<sub>หาระ แปลว่า พาเข้าไป (หเร). นัย แปลว่า พาออกมา (นิหเร). หาระจะพาพหูสูตรเข้าไปเข้าใจพยัญชนะบท 6 ในพระสูตร, แล้วนัยก็จะพาพหูสูตรที่เข้าไปในพระสูตรด้วยหาระนั้น นำอรรถบท 6 (สภาวะธรรม) ติดมือออกมาจากพระสูตร.</sub> | |
- | <sub><fs smaller> | + | *<sub>คำว่า โลก ในที่นี้หมายถึงหมู่สัตว์ ส่วนผู้รักษาโลก ได้แก่ท้าวมหาราช 4 พระองค์ คือ พระอินทร์ พระยม ท้าววรุณ และท้าวกุเวร อีกนัยหนึ่ง ได้แก่บุคคลผู้มีคุณธรรม 2 อย่าง คือ หิริ และโอตตัปปะ</sub> |
- | *หาระ แปลว่า พาเข้าไป (หเร). นัย แปลว่า พาออกมา (นิหเร). หาระจะพาพหูสูตรเข้าไปเข้าใจพยัญชนะบท 6 ในพระสูตร, แล้วนัยก็จะพาพหูสูตรที่เข้าไปในพระสูตรด้วยหาระนั้น นำอรรถบท 6 (สภาวะธรรม) ติดมือออกมาจากพระสูตร. | + | *<sub>พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกาศศาสนาไว้ 3 ประการ คือ ปริยัติศาสนา ปฏิบัติศาสนา และปฏิเวธศาสนา ใน 3 อย่างนั้น ปริยัติศาสนาชื่อว่า พระสูตร.</sub> |
- | *คำว่า โลก ในที่นี้หมายถึงหมู่สัตว์ ส่วนผู้รักษาโลก ได้แก่ท้าวมหาราช 4 พระองค์ คือ พระอินทร์ พระยม ท้าววรุณ และท้าวกุเวร อีกนัยหนึ่ง ได้แก่บุคคลผู้มีคุณธรรม 2 อย่าง คือ หิริ และโอตตัปปะ | + | *<sub>คำว่า เนตติ มีนิรุตติพยัญชนบทว่า นยตีติ เนตติ เนตฺติ = คัมภีร์ใดย่อมนำเวไนยสัตว์ทั้งหลายไปสู่มรรคผลนิพพาน เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ, หรือ นยนฺติ เอตายาติ เนตฺติ = บุคคลผู้แสดงธรรมทั้งหลายย่อมแนะนำเวไนยบุคคลด้วยคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ, หรือ นียนฺติ เอตฺถาติ เนตฺติ = เวไนยบุคคลทั้งหลายอันบุคคลผู้แสดงธรรมย่อมแนะนำคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ.</sub> |
- | *พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกาศศาสนาไว้ 3 ประการ คือ ปริยัติศาสนา ปฏิบัติศาสนา และปฏิเวธศาสนา ใน 3 อย่างนั้น ปริยัติศาสนาชื่อว่า พระสูตร. | + | *<sub>ปริยัติศาสนานั้นประกอบด้วยอรรถะและพยัญชนะ ดังมีคำที่กล่าวไว้ว่า "สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสสิ = พระพุทธเจ้าทรงประกาศพรหมจรรย์อันบริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง พร้อมด้วยอรรถะและพยัญชนะ"</sub> |
- | *คำว่า เนตติ มีนิรุตติพยัญชนบทว่า นยตีติ เนตติ เนตฺติ = คัมภีร์ใดย่อมนำเวไนยสัตว์ทั้งหลายไปสู่มรรคผลนิพพาน เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ, หรือ นยนฺติ เอตายาติ เนตฺติ = บุคคลผู้แสดงธรรมทั้งหลายย่อมแนะนำเวไนยบุคคลด้วยคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ, หรือ นียนฺติ เอตฺถาติ เนตฺติ = เวไนยบุคคลทั้งหลายอันบุคคลผู้แสดงธรรมย่อมแนะนำคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ. | + | |
- | *ปริยัติศาสนานั้นประกอบด้วยอรรถะและพยัญชนะ ดังมีคำที่กล่าวไว้ว่า "สาตฺถํ สพฺยญฺชนํ เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสสิ = พระพุทธเจ้าทรงประกาศพรหมจรรย์อันบริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง พร้อมด้วยอรรถะและพยัญชนะ" | + | |
- | </sub></fs> | + | |
''สังคหวาระ จบ'' | ''สังคหวาระ จบ'' | ||
บรรทัด 74: | บรรทัด 71: | ||
----- | ----- | ||
- | <sub>ดูคาถาสุดท้ายของ[[#นัยสังเขป|นยสังเขป]]</sub> | + | <sub>*ดูคาถาสุดท้ายของ[[#นัยสังเขป|นยสังเขป]]</sub> |
----- | ----- | ||
บรรทัด 106: | บรรทัด 103: | ||
----- | ----- | ||
- | <sub><fs smaller> | + | <sub> |
*คำว่า บท ในเนตติปกรณ์แปลว่า องค์ประกอบ;องค์. | *คำว่า บท ในเนตติปกรณ์แปลว่า องค์ประกอบ;องค์. | ||
- | </sub></fs> | + | </sub> |
=นิทเทสวาระ= | =นิทเทสวาระ= |